TRP म्हणजे काय? TRP Meaning in Marathi
मित्रांनो जर तुम्ही टेलिव्हिजन पाहत असाल तर टीआरपी(TRP ) हा शब्द तुम्ही ऐकला असेलच, अनेक टीव्ही कार्यक्रम किंवा टीव्ही मालिकांमध्ये या मालिकेचा टीआरपी खूप आहे की या वाहिनीचा टीआरपी कमी आहे. असे बोलले जाते तसेच हे वारंवार सांगितले जाते, की बिग बॉसचा टीआरपी जास्त आहे किंवा इतर काही मालिकांचा टीआरपी कमी आहे. पण आपल्यातील खूप जणांना वास्तविक मध्ये TRP म्हणजे काय हे माहितीच नाही आहे.
तर, आजच्या लेखात आपण अगदी सोप्या भाषेत समजून घेऊ की What is TRP in Marathi? टीआरपी चा फुल फॉर्म ,आणि TRP कसे मोजले जाते. कोणत्या चॅनलचा टीआरपी किती आहे आणि त्याचा कोणत्याही चॅनल, टीव्ही कार्यक्रमांशी काय संबंध आहे.
TRP म्हणजे काय? । Information about TRP in Marathi
कोणतेही चॅनल किंवा टीव्ही कार्यक्रम किती लोकप्रिय आहे हे मोजण्यासाठी टीआरपी हे सर्वात महत्त्वाचे साधन आहे. टेलिव्हिजनच्या जगात टीआरपीला खूप महत्त्वाचं स्थान आहे. कोणतेही चॅनल किंवा कोणताही कार्यक्रम जितके जास्त लोक पाहतात तितका त्याचा टीआरपी जास्त असतो.
आपल्या घरात लहान मुलांपासून म्हाताऱ्यांपर्यंत सर्व वयोगटातील लोकांचे आपापल्या आवडीचे चॅनल असते किंवा काही टीव्ही मालिका असतात, अशा परिस्थितीत लोक आपल्या आवडीचे कार्यक्रम बघत राहतात. टीआरपीच्या माध्यमातून आपण हे जाणून घेऊ शकतो की एका दिवसात किती लोक कोणते चॅनल पाहत आहेत, कोणत्या वयाचे लोक पाहत आहेत, कोणत्या वेळी आणि कोणत्या ठिकाणी पाहतात.
टीआरपीवरून, जाहिरातदार, कंपन्या, गुंतवणूकदार एखाद्या विशिष्ट वेळी कोणते टीव्ही चॅनेल किंवा मालिका पाहत आहेत हे शोधू शकतात, जेणेकरून जाहिरातदार कंपन्या आणि गुंतवणूकदार ठरवतात की त्या विशिष्ट वेळी कोणती जाहिरात चालवायची, जी त्यांच्यासाठी चांगली असेल व भरपूर प्रसिद्धी होऊ शकते आणि त्यांची उत्पादने बाजारात विकली जाऊ शकतात.
TRP पूर्ण फॉर्म । TRP Meaning in Marathi
TRP चे पूर्ण रूप “Television Rating Point” आहे.
टीआरपी कसा मोजला जातो? । How to check TRP in Marathi
टीआरपी जाणून घेण्यासाठी BARC (ब्रॉडकास्ट ऑडियंस रिसर्च कौन्सिल) नावाची संस्था आहे. हि संस्था लोकांच्या घरी people’s Meter बसवते. सध्या भारतात 44,000 घरांमध्ये पीपल्स मीटर बसवले आहे. यातील बहुतांश शहरी भागात तर काही गावांमध्येही बसवलेले आहेत जेणेकरून या भागातील लोकांची मानसिकता कळेल की लोक काय पाहत आहेत.
पीपल्स मीटर सर्व वयोगटातील लोकांच्या घरी बसवले जातात, काही अशा घरांमध्ये बसवले जातात जिथे जास्त मुले आहेत. काही घरांमध्ये जिथे स्त्रिया जास्त आहेत तिथे काही बसवल्या जातात आणि काही पुरुष जास्त असलेल्या ठिकाणी लावल्या जातात, ते वेगवेगळ्या भाषेच्या भागातही बसवले जातात जेणेकरून लोक काय बघत आहेत आणि कधी बघत आहेत हे कळू शकेल.
आणि ही सर्व माहिती, हे पीपल्स मीटर आपल्या मॉनिटरिंग टीमला (भारतीय टेलिव्हिजन ऑडियंस मेजरमेंट) अपडेट पाठवते, ज्याद्वारे मॉनिटरिंग टीम या सर्व डेटाचे विश्लेषण केल्यानंतर, साप्ताहिक आणि मासिक टॉप 10 रेटिंग्ज आणि विविध श्रेणीतील टीव्ही शो सीरियलची यादी प्रसिद्ध करते आणि विशिष्ट चॅनेल किंवा टीव्ही शोचा टीआरपी किती आहे हे सांगते.
टीआरपी कमी-जास्त होण्यामुळे काय होते?
कोणत्याही चॅनलचा टीआरपी कमी-जास्त असला तरी प्रेक्षकांना काही फरक पडत नाही, पण हो, टीआरपी कमी-जास्त झाल्यामुळे त्याचा थेट परिणाम चॅनलच्या कमाईवर होतो. कारण टीआरपीचा थेट संबंध चॅनल किंवा टीव्ही शोच्या लोकप्रियतेशी असतो. त्यामुळे साहजिकच त्याचा परिणाम उत्पन्नावरही होणार आहे
उदाहरणार्थ, ज्या चॅनलची दर्शक संख्या कमी आहे, कमी लोक ते पाहत आहेत, म्हणजेच टीआरपी कमी आहे, अशा चॅनलवर कोणत्याही जाहिरातदाराने त्याच्या उत्पादनाची जाहिरात का करेल आणि त्याने जाहिरात केली तरी तो कमी पैसे देईल.
त्यामुळे सोनी, कलर्स, स्टार प्लस, आज तक, एनडीटीव्ही इत्यादी सर्व टीव्ही चॅनेल्सना नेहमीच आपल्या चॅनलचा टीआरपी कमी होऊ नये, असे टेन्शन असते कारण या सर्व चॅनेलच्या उत्पन्नाचा स्रोत जाहिरातींवरच असतो.
जर एखाद्या चॅनलचा किंवा कोणत्याही टीव्ही शो चा टीआरपी एका आठवड्यात कमी होत असेल, तर त्या विशिष्ट चॅनलला त्या आठवड्यात खूपच कमी जाहिराती मिळतील आणि जाहिरात मिळाली तरी ती कोणत्याही मोठ्या ब्रँडकडून उपलब्ध होणार नाही, यामुळे या सर्व चॅनेल्सना कधीच जाहिरात मिळणार नाही.कधी कधी मोठ्या नुकसानाला सामोरे जावे लागते.
टीव्ही चॅनल TRP मधून कशी कमाई करतो?
अशाप्रकारे, टीव्ही चॅनेलच्या कमाईचे स्त्रोत प्रायोजकत्व, सबस्क्रिप्शन इत्यादीद्वारे थोडेसे आहेत,पण टीव्ही चॅनेलची 80% कमाई जाहिरातीतून होते. टीव्ही पाहताना तुमच्या लक्षात आले असेल की प्रत्येक 2-3 मिनिटांच्या अंतराने एक जाहिरात येते. आणि हे टीव्ही चॅनेल त्यांच्या चॅनलवर या जाहिराती दाखवण्यासाठी खूप पैसे घेतात.
आणि या जाहिरातींचे दर टीआरपीद्वारे ठरवले जातात, चॅनलचा टीआरपी जितका जास्त असेल तितके चॅनल जाहिरात वैशिष्ट्यासाठी जास्त पैसे आकारेल. काही वेळा या वाहिन्या जाहिराती चालवण्यासाठी लाखो रुपये घेतात.
उदाहरणार्थ, हे चॅनेल क्रिकेट विश्वचषकाच्या भारत-पाकिस्तान सामन्यातील जाहिरात वैशिष्ट्याच्या प्रत्येक सेकंदासाठी लाखो रुपये आकारतात. कारण लाखो लोक एकाच वेळी भारत-पाकिस्तान सामना पाहत असतात आणि अशा स्थितीत या सामन्यांच्या वेळी जाहिरात चालली तर त्यामुळे या जाहिराती चालवणाऱ्या कंपन्यांना भरपूर प्रसिद्धी मिळते. त्यामुळे त्यांची ब्रँड व्हॅल्यू तयार होते आणि त्यांची उत्पादने बाजारात सहज विकायला लागतात. त्यामुळे या जाहिराती चालवणाऱ्या कंपन्यांना भरपूर प्रसिद्धी मिळते. त्यामुळे त्यांची ब्रँड व्हॅल्यू तयार होते आणि त्यांची उत्पादने बाजारात सहज विकायला लागतात.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न । FAQ
Q. टीआरपीचा फायदा काय?
उत्तर – सोप्या शब्दात TRP चा जनतेला फायदा होत नाही. जाहिरात कंपन्यांना विशेषतः टीआरपीचा फायदा होतो, त्यांना देशात कोणत्या टीव्ही चॅनेलचा कार्यक्रम सर्वाधिक पाहिला जातो हे जाणून घेण्याची सोय मिळते. या रेटिंगनुसार, जाहिरात कंपन्या जाहिरातींसाठी टीव्ही चॅनेलशी करार करतात.
Q. टीआरपी कसा बनवला जातो?
उत्तर – कोणतेही टीव्ही चॅनल किंवा त्याचे कार्यक्रम, मालिका सर्वात जास्त पाहिल्या जातात, कोणत्या ठिकाणी, किती वेळ पाहिल्या जातात, या सर्व गोष्टी टीआरपी रेटिंगवरून निश्चित केल्या जातात.
Q. TRP पूर्ण फॉर्म काय आहे?
उत्तर – टीआरपी का पूर्ण फॉर्म टेलिव्हिजन रेटिंग पॉइंट(Television Rating Point) आहे. कोणत्याही टीव्ही चॅनेलचा टीआरपी प्रदर्शित होणाऱ्या टीव्ही कार्यक्रमांवर अवलंबून असतो, याचा अर्थ जेवढे जास्त लोक कोणतेही चॅनल किंवा कार्यक्रम पाहतील, तितका त्याचा टीआरपी जास्त असेल.
Final Words
तर, आजच्या लेखात आम्ही TRP (TRP Meaning in Marathi) म्हणजे काय याबद्दल तुम्हाला माहिती दिली, तर आता तुम्हाला हे समजले असेल की कोणत्याही टीव्ही चॅनेलसाठी टीआरपी किती महत्त्वाचा आहे, जर हा लेख तुम्हाला आवडला असेल तर तो तुम्ही तुमच्या मित्रांसह शेअर केलाच पाहिजे.
हे देखील वाचा:
